Wat is een bedrijfsongeval en hoe kun je ervan leren?

Een ongeluk kan in een klein hoekje zitten, ook op de werkvloer. Een bedrijfsongeval of een arbeidsongeval is een ongeluk dat plaatsvindt tijdens werktijd. Door bedrijfsongevallen kan er fysiek en/of psychisch letsel ontstaan. Dit letsel kan ervoor zorgen dat iemand tijdelijk niet in staat is om zijn werk uit te voeren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een gebroken been wanneer je in de bouw werkt. Dit kan leiden tot medische kosten en inkomensverlies. 

Wanneer spreek je van een bedrijfsongeval?

Het kan eigenlijk in alle soorten branches voorkomen. Hieronder een aantal voorbeelden van bedrijfsongevallen;

• Iemand struikelt over losliggende voorwerpen op de werkvloer en breekt een enkel.
• Een medewerker ervaart hoge werkdruk, waardoor deze beland in een burn-out en voor langere tijd niet meer beschikbaar is.
• Er is contact geweest met bewegende delen van een machine, waardoor iemand vast komt te zitten met zijn hand en deze hierna tijdelijk of permanent niet meer kan gebruiken.

Wanneer er op de werkvloer een ongeval heeft plaatsgevonden, is het erg belangrijk dat een bedrijf hiervan leert. Zo moet er altijd onderzoek gedaan worden naar de oorzaak en hoe dit in de toekomst voorkomen kan worden.

Omgaan met bedrijfsongevallen

Alle werkgevers in Nederland hebben zorgplicht naar werknemers toe. Hierom streven organisaties ernaar om altijd een zo veilig mogelijke werkplek aan te bieden.

Toch kunnen bedrijfsongevallen, ondanks alle goede bedoelingen, altijd voorkomen. Ben je als werkgever dan automatisch ook altijd verantwoordelijk, of zelfs aansprakelijk? Dat kan, maar het hoeft niet.

Er zijn een aantal spelregels waaraan werkgevers onder het motto “goed werkgeverschap” moeten voldoen. Gebeurt een bedrijfsongeval bijvoorbeeld omdat een werkgever zich niet aan de zorgplicht gehouden heeft? Dan is deze werkgever aansprakelijk. De werknemer zal in dit geval wel moeten kunnen bewijzen dat er schade is, en dat deze schade direct veroorzaakt is door het bedrijfsongeval.

Er zijn momenten waarop de werkgever niet aansprakelijk is. Bijvoorbeeld wanneer:

• …het ongeval niet plaatsvond tijdens de uitvoering van overeengekomen werkzaamheden;
• …er door de werkgever voldoende voorzorgsmaatregelen waren genomen om een ongeval te voorkomen;
• …wanneer er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid van een werknemer;
• …wanneer een derde partij verantwoordelijk is voor het ongeval.

Óf er sprake is van een bedrijfsongeval of niet, is vaak redelijk snel duidelijk. De gevolgen van een bedrijfsongeval zijn in veel gevallen pas later in te schatten. Zorg daarom altijd voor een goede afhandeling bij bedrijfsongevallen. Wanneer er de juiste lessen uit getrokken worden, kan in de toekomst beter gehandeld worden, of zelfs herhaling voorkomen worden.

Hoe leer je van een bedrijfsongeval?

Een veilige (werk)omgeving bieden aan medewerkers gaat verder dan alleen fysieke veiligheid. Ook het goed inrichten van processen en procedures is essentieel om veiligheid te kunnen realiseren binnen je bedrijf. Toch is het handhaven van een veilige werkomgeving in de praktijk vaak lastiger dan in theorie. Een bedrijfsongeval blijft de realiteit. Door er nu van te leren, kun je de kans op ongevallen steeds verder terugbrengen of herhaling voorkomen.

Leren door te analyseren

De eerste stap naar het leren van een bedrijfsongeval toe, is ervoor zorgen dat alle ongevallen gemeld worden. Meldingsbereidheid van de medewerkers heeft veel invloed op hoe effectief jij als organisatie kan leren van bedrijfsongevallen. Het is namelijk zo dat een bedrijfsongeval gemeld moet worden om incident management op de juiste manier in te zetten. Je moet weten wat, wanneer plaatsvindt en hoe vaak zoiets voorkomt om op later moment met behulp van incidentanalyses correct en volledig te kunnen rapporteren. Hoe meer gemeld wordt, hoe accurater deze rapportages zijn. Je kunt dan efficiënter leren en specifieke verbetermaatregelen inzetten.

Als organisatie kun je meldingsbereidheid beïnvloeden door bijvoorbeeld het meldingsproces zo makkelijk mogelijk te maken voor de werknemers.

Wanneer een melding van een ongeval ontvangen is, moet deze melding geanalyseerd worden om de oorzaak van het incident te achterhalen. Het opstellen van een oorzaakanalyse helpt je inzichten te genereren en daar de juiste maatregelen uit te nemen. Welke stappen genomen kunnen worden hangt af van het soort bedrijfsongeval.

Leren doe je het best samen

Het is als organisatie moeilijk om alle risico’s weg te nemen op de werkvloer. Wel is het verstandig om dit zoveel mogelijk te minimaliseren. De medewerkers, directie en management dragen gezamenlijk de verantwoordelijkheid om de werkvloer zo veilig mogelijk te maken. Het delen van bevindingen uit analyses kan daarin stimulerend werken. Op deze manier is iedereen op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.

Wil je hiermee starten maar weet je niet hoe? Ontdek Zenya FLOW. Door verbetermanagement op te zetten met Zenya FLOW, en je processen op de juiste manier in te richten ben je als organisatie beter in staat om ‘lessons learned’ te halen uit bedrijfsongevallen. 

De rol van Zenya

Als je lering wilt trekken uit eerdere bedrijfsongevallen, dan is het verstandig om dit systematisch aan te pakken. Met Zenya kun je niet alleen bedrijfsongevallen direct melden via de Zenya Capture App of een desktop computer, het helpt je ook bij een adequate aanpak van de oorzaak van incidenten. Op die manier kun je incidenten in behandeling nemen wanneer ze voorkomen, en in de toekomst door betere controle vaker incidenten voorkomen.