Slimme software voor kwalitatief goede zorg van mens tot mens.Mevrouw De Vries, 78 jaar, wordt met benauwdheid opgenomen in een ziekenhuis buiten haar woonplaats. Wat haar behandelteam niet weet: haar cardioloog in een ander ziekenhuis heeft recent haar hartmedicatie aangepast. Door een gebrek aan gegevensuitwisseling tussen zorgverleners wordt haar oude medicatie hervat, met ernstige gevolgen. Pas na twee dagen wordt de fout ontdekt, dankzij een toevallige opmerking van haar dochter.
Een schrijnend voorbeeld van hoe een goedbedoelde, maar niet goed afgestemde samenwerking in de regionale zorgketen kan leiden tot een medische fout. En helaas is dit geen uitzondering.
Een goede (regionale) samenwerking in de zorgketen is belangrijk voor de kwaliteit van zorg, maar zeker ook voor de veiligheid van inwoners, patiënten en cliënten. In een vergelijking van dossiers van 1.200 patiënten tussen huisartsen en ziekenhuizen bleek dat bij 80% van de patiënten sprake was van ten minste één risicovolle situatie door discrepanties in informatie. Dit blijkt uit het TIPP-onderzoek van het UMC Utrecht.
Gevaarlijke situaties ontstaan niet door onwil of onkunde, maar doordat essentiële informatie verloren gaat in de overdracht tussen zorgverleners. Denk aan medicatiewijzigingen die niet worden doorgegeven, onvolledige ontslagbrieven of onduidelijkheid over wie de regie heeft. Juist in de schakelmomenten tussen organisaties zit het risico. Waar gaat het dan precies mis? In de praktijk zien we een aantal terugkerende knelpunten in de samenwerking binnen de regionale zorgketen.
Zorgpaden worden steeds vaker transmuraal: meerdere zorginstellingen vullen er een deel van in. Samenwerken in de zorg wordt dus steeds belangrijker. We zien dat het risico op fouten hoger wordt zodra er frequente zorgoverdracht tussen zorginstellingen plaatsvindt. Maar waar gaat het dan mis?
Veel zorginstellingen gebruiken verschillende digitale systemen die niet met elkaar communiceren. Dit gebrek aan interoperabiliteit leidt tot handmatige overdrachten, wat tijdrovend is én de kans op fouten vergroot. Volgens onderzoek van Performation deelt slechts 30% van de zorginstellingen patiëntgegevens elektronisch met andere zorgaanbieders. Daar is dus nog werk aan de winkel!
Wordt een inwoner, patiënt of cliënt overgedragen van de ene zorginstelling naar de andere? Dan zien we vaak dat het onduidelijk is wie verantwoordelijk is voor welk onderdeel van de zorg. Er is een gebrek aan duidelijke regionale werkafspraken tussen zorgorganisaties. Dit merkt ook het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) op. Zij wijzen erop dat er onvoldoende sprake is van gedeelde verantwoordelijkheid en afspraken over regie, wat leidt tot problemen bij overdrachten. Heldere afspraken en vooraf vastgelegde protocollen maken voor iedereen duidelijk wie wanneer verantwoordelijk is en maakt samenwerken in de zorg makkelijker.
Het verbeteren van transmurale patiënt- en cliëntveiligheid begint bij het herkennen van (bijna-)incidenten in de regionale zorgketen. Helaas worden transmurale incidenten niet of weinig gemeld, bijvoorbeeld omdat er geen gestandaardiseerd transmuraal systeem is voor het melden van incidenten. Het implementeren van zo’n systeem helpt bij het identificeren en oplossen van knelpunten in de zorg. Denk bijvoorbeeld aan het TIM-systeem (Transmuraal Incident Melden) dat is opgezet in de regio Midden-Brabant.
Bij de overdracht van een inwoner, patiënt of cliënt naar een andere zorgorganisatie of als er meerdere organisaties betrokken bij de zorg, is goede coördinatie en afstemming belangrijk. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) constateerde dat de afstemming en uitwisseling van belangrijke informatie tussen zorgorganisaties niet altijd goed verliep in de ouderenzorg. Dit resulteert in inconsistente zorg voor kwetsbare ouderen en extra belasting voor de patiënt of cliënt en zijn of haar omgeving.
Zorgverleners hebben helaas nog altijd te maken met hoge werkdruk en personeelstekorten. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek staan er meer dan 50.000 vacatures open in de zorg. Hierdoor staan bepaalde zorgorganisaties flink onder druk en moeten zorgverleners structureel harder werken. Een betere regionale capaciteitsplanning zou één van de oplossingen kunnen zijn voor dit knelpunt volgens het Integraal Zorgakkoord.
Als zorgorganisatie en zorgverlener wil je natuurlijk de best mogelijke zorg bieden, met een minimale kans op incidenten. Dan is het wél belangrijk dat je hierin ondersteund wordt. Niet alleen met de juiste middelen, maar ook met een goed systeem voor samenwerking en communicatie. Wat gebeurt er als we bovenstaande knelpunten negeren? Momenteel zien we al de volgende risico’s opdoemen als gevolg van gebrekkige samenwerking in de zorgketen:
Genoeg redenen om het proces voor regionale samenwerking in de zorg te verbeteren. Maar hoe pakken we dat aan?
Er zijn gelukkig tal van regio’s die erin zijn geslaagd om goed samen te werken. Dankzij deze samenwerkingen verbetert de kwaliteit van zorg aanzienlijk. Neem bijvoorbeeld de regio Twente. Zij hebben een gezamenlijk elektronisch platform ontwikkeld, waarmee instellingen snel én veilig patiëntinformatie kunnen uitwisselen. Huisartsen, ziekenhuizen en apothekers hebben allemaal direct toegang tot alle gegevens die ze nodig hebben.
Ook de regio Noord- en Midden-Limburg heeft een goed initiatief ontwikkeld. Onvoldoende coördinatie is een groot knelpunt in samenwerkingen. Daarom organiseert deze regio regelmatig een multidisciplinair overleg, waarbij huisartsen, ziekenhuispersoneel, wijkverpleging en andere zorgprofessionals samenkomen om complexe casussen te bespreken. Dankzij deze overleggen kunnen zij de zorg beter afstemmen en wordt voorkomen dat zorgverleners hun eigen plan trekken, zonder weet van elkaars acties.
En hoe pak je onduidelijke werkafspraken aan? Daar heeft regio Rijnmond een antwoord op gevonden. Zij hebben een samenwerkingsmodel opgezet voor de overdracht van patiënten tussen ziekenhuizen en de huisarts. Dit model bevat duidelijke werkafspraken over wie wanneer verantwoordelijk is voor bepaalde zorgvragen en wanneer er opgeschaald moet worden naar een specialist.
Hoe staat het met de transmurale samenwerking in jouw zorgketen? Loopt alles al op rolletjes of zijn er nog verbetermogelijkheden? Denk hierbij aan het versoepelen van de informatiestroom tussen organisaties of het vastleggen van heldere afspraken.
En stel je eens voor dat je een aparte, overzichtelijke werkomgeving kunt gebruiken voor de samenwerking? Dit zou niet alleen zorgen voor sneller en effectiever handelen, maar ook voor een betere afstemming van de zorg. Hoe zou zo’n omgeving, waarin werkafspraken worden vastgelegd en incidenten kunnen worden gemeld, de samenwerking in de zorgketen kunnen verbeteren? Het beantwoorden van deze vraag kan de eerste stap zijn naar een zorgnetwerk waar inwoners, patiënten en cliënten écht centraal staan en zorgverleners optimaal kunnen samenwerken.
Vraag de brochure aan zodat je alle informatie gemakkelijk bij de hand hebt.
Zelf zien wat Zenya DOC voor jouw organisatie kan gaan betekenen?
Ontdek hoe onze software jouw zorgketen kan ondersteunen. Ga met onze experts in gesprek.
