Kwaliteitsnormen in de zorg – welke past bij jouw organisatie?

NEN-normen, NEN-EN normen, de ISO én heb je al eens gehoord van HKZ? We snappen het helemaal als je door de bomen het bos even niet meer ziet… Je wilt natuurlijk dat stakeholders, cliënten en brancheorganisaties kunnen zien hoe goed jouw zorgorganisatie het voor elkaar heeft op het gebied van kwaliteit. Certificeringen behalen voor bepaalde normen is dé manier om dit te doen.

Maar inmiddels zijn er meerdere kwaliteitsnormeringen. Daardoor kan het lastig zijn om het overzicht te behouden en te weten aan welke normen je zorgorganisatie moet voldoen. Daarom krijg je in dit artikel een handig overzicht van de meestgebruikte normen in de zorg. Wat zijn nu de verschillen, overeenkomsten en aan welke normen moet jouw organisatie voldoen? Je vindt het antwoord op al je vragen in dit artikel!

Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector (HKZ-normen)

HKZ is een Nederlands keurmerk voor kwaliteit binnen de zorg- en welzijnsbranche. In 1994 hebben zorgaanbieders, -verzekeraars en brancheorganisaties de Stichting HKZ opgericht. De HKZ-normen zijn opgesteld op basis van de ISO 9001. Hierdoor zijn er gelijkenissen in beide normen.

Voor de verschillende branches binnen de zorg zijn er specifieke normen opgesteld. Hieruit zijn de volgende varianten ontstaan:

Je kunt HKZ-normen zien als een soort ‘roadmap’ om invulling te geven aan je kwaliteitszorgsysteem. De normen voor deze certificering hebben vooral te maken met de primaire processen binnen je organisatie. De intake, het uitvoeren van de diensten en de nazorg dienen allemaal te voldoen aan specifieke eisen.

Met een HKZ-certificatie toon je aan cliënten en stakeholders dat je:

ISO 9001:2015, de internationale kwaliteitsnorm

We noemden hem hierboven al even: de ISO 9001-kwaliteitsnorm. ISO is een instituut dat internationale normeringen ontwikkelt die wereldwijd gebruikt worden door certificerende instanties. Dat is ook meteen één van de voordelen van deze norm: voor internationaal opererende organisaties ben je hiermee in één keer klaar.

De ISO 9001-norm is niet specifiek bedoeld voor zorginstellingen maar kan door elk type organisatie gebruikt worden. Vooral als je al gebruikmaakt van andere ISO-normeringen, is dat een reden om voor de kwaliteitsnormering ook te kiezen voor ISO. Het bovenliggende raamwerk is voor alle (moderne) ISO-normen namelijk gelijk. Hierdoor is implementatie en naleving van de verschillende normen eenduidig en daardoor eenvoudiger. Dit raamwerk, de High Level Structure (HLS) genoemd, kent voor alle managementsystemen een vaste structuur van negen hoofdstukken.

De ISO 9001-normering stelt eisen aan je organisatie en de producten of diensten die je levert. Daarmee geeft de norm handvatten voor het inrichten van een kwaliteitsmanagementsysteem. Hierin wordt onder andere vastgelegd wat de doelen zijn, hoe die behaald kunnen worden (met welke middelen) en hoe risico’s beperkt kunnen worden. Deze handvatten moeten alleen wel door en op de organisatie of branche toegespitst worden. Een jaarlijkse audit om de ISO 9001-certificering te behouden, is vereist.

NEN-EN 15224: de tussenweg?

De NEN-EN 15224 is een norm voor kwaliteitsmanagement die gebaseerd is op de ISO 9001-norm. De norm is internationaal erkend. Deze norm bevat de HLS met negen hoofdstukken, maar dan uitgebreider. Ook is deze norm specifiek geschreven voor zorg- en welzijnsorganisaties, waardoor deze gerichter toe te passen is.

Om een certificering voor deze norm te behalen, moet ook het risicomanagement binnen je organisatie in orde zijn. Dit geldt voor alle stappen in de processen: plannen, uitvoeren en beheren. De norm maakt hierbij onderscheid tussen drie processen die je zorgorganisatie kan tegenkomen:

Daarmee lijkt de NEN-EN 15224 dus eigenlijk een combinatie van HKZ en ISO 9001, maar kunnen we dat zo stellen? Ja, dat kan. Waar de ISO 9001-norm heel breed toepasbaar is, en de HKZ specifiek gericht is op zorg, lijkt de NEN-EN 15224 hierin op de HKZ-norm. Maar wel met de internationale erkenning van het certificaat en de structuur die we ook zien bij de ISO-normering. En net als bij de ISO-norm is hier jaarlijks auditen een verplichting voor het behouden van het certificaat. Wel is de norm ten opzichte van HKZ een stuk uitgebreider. Hieronder zetten we de voor- en nadelen voor je op een rijtje.

Kwaliteitsnormen in de zorg: de voor- en nadelen

HKZ-normeringen

ISO 9001:2015

NEN-EN 15224

Wat is nu de beste normering voor jouw organisatie?

Je zou misschien verwachten dat het advies gaat luiden: de NEN-EN 15224 is de beste keuze. Dit is namelijk de tussenweg van HKZ en ISO 9001. Toch is dat niet altijd het geval. Alle normen hebben hun voor- en nadelen. Je keuze ligt dus vooral aan wat jouw organisatie wil en nodig heeft.

De keuze voor een normering is allereerst gebaseerd op of jouw organisatie internationaal werkt of niet. Is dat wel het geval, dan kun je alsnog kiezen voor HKZ. Maar je zal per land een aparte normering moeten behalen. Dan is ISO of NEN dus vaak een betere keuze.

Is je organisatie 100% op zorg gericht, en zijn er geen nevenactiviteiten die ook gecertificeerd hoeven worden? Dan zou HKZ of NEN-EN 15224 de beste keuze zijn. Alleen ISO 9001 voorziet in een normering voor alle type organisaties.

De grootte van je organisatie en de tijd die je aan certificering én hercertificering kan besteden, kan ook een bepalende factor zijn. De HKZ is minder uitgebreid maar wel compleet, en hier is een jaarlijkse audit niet altijd verplicht. Verder is de norm geschreven binnen de Nederlandse kaders. Vooral voor kleinere organisaties kan dit een enorm verschil betekenen.

Dit zijn enkele overwegingen die meespelen bij het maken van een keuze. Daarbij is het goed om niet alleen naar de huidige situatie te kijken, maar ook naar de toekomst. Overstappen van normering is niet zomaar gedaan en brengt veel tijd, moeite en daarmee kosten met zich mee. Kies dus voor een normering die toekomstbestendig is.

Heb je eenmaal een keuze gemaakt voor een normering? Dan is het fijn als je een systeem hebt waarin je de norm kunt borgen. Zenya maakt dit mogelijk. Wil je weten hoe? Neem dan vrijblijvend contact op met onze specialisten.