95% van ons gedrag is onbewust gedrag. Dit gedrag gebeurt automatisch, en dat maakt het lastig om mensen bewust de juiste dingen te laten doen. Door prikkels (‘nudges’) in de omgeving of in communicatie kun je op het onbewuste gedrag inspelen. Nudging is voor allerlei doeleinden in te zetten, bijvoorbeeld voor de thema’s veiligheid en kwaliteit. In deze blog leer je wat nudging precies inhoudt, wat de voor- en nadelen zijn en hoe je de perfecte nudge ontwerpt. Verder lees je hoe je nudges kunt inzetten op de werkvloer, bijvoorbeeld met behulp van Zenya BOOST.
Nudges zijn subtiele duwtjes die het gedrag van mensen richting gezonde keuzes kunnen sturen. Je staat er niet bij stil, maar elke dag word je ‘genudgt’. Vaak zonder dat je het in de gaten hebt. Kijk maar naar de voorbeelden hieronder, die komen je vast bekend voor.
Online koopgedrag: veel webshops maken gebruik van nudges. Door vermeldingen als ‘Meest gekozen’, ‘Voordeligste keuze’, ‘Best beoordeeld’ of ‘Nog maar één beschikbaar’ sturen ze jouw koopgedrag.
1,5 meter afstand houden: in de coronaperiode werd ook veelvuldig gebruikgemaakt van nudging om te zorgen dat mensen de coronamaatregelen naleefden. Denk bijvoorbeeld aan de vloerstickers met ‘Houd 1,5 meter afstand’ bij winkels en bedrijven.
Cookies accepteren: veel sites proberen je alle cookies te laten accepteren door visuele nudging, ondanks dat je al aangeeft dit niet te willen. Bij het onderstaande voorbeeld van ‘negatieve nudging’ moet je erg opletten dat je niet alsnog alles accepteert:
Feitelijk zijn nudges subtiele duwtjes die, via kleine aanpassingen in de omgeving of in communicatie, mensen aanzetten tot gedragsverandering. Bijvoorbeeld tot het maken van een andere, meestal meer verantwoorde of gezonde keuze. Nudging is een motivatietechniek, afkomstig uit de gedragspsychologie, die mensen aanmoedigt iets te doen of juist te laten. Meestal wordt nudging ingezet als onderdeel van een campagne in combinatie met voorlichting, wetgeving en/of financiële prikkels.
Voordelen: nudging moedigt mensen aan om gezonde of verstandige keuzes te maken. Het is een relatief goedkope manier om het autonome denkvermogen van mensen te versterken en ze de indruk te geven dat ze keuzevrijheid hebben.
Nadelen: nudging alleen is meestal niet effectief genoeg om een permanente gedragsverandering te bewerkstelligen. Bovendien wordt nudging snel ervaren als betutteling of bemoeizucht. Ook wordt het soms gebruikt om te misleiden in plaats van verleiden. Denk maar aan de nutri-scores op verpakkingen van bijvoorbeeld pizza’s: deze zeggen alleen hoe gezond dit product is ten opzichte van andere pizza’s, maar niet of pizza überhaupt in een gezond voedingspatroon past.
Er zijn eindeloos veel nudgingtechnieken. Hieronder vind je vijf veelgebruikte technieken en een voorbeeld van elk:
Bij deze vorm van nudging maak je informatie of procedures simpeler zodat meer mensen ze gaan volgen. Een voorbeeld: een versimpelde bijsluiter bij medicijnen zorgt ervoor dat mensen de medicatie op verantwoorde wijze gebruiken.
Met nudging kun je ‘gezond gedrag’ makkelijker maken, bijvoorbeeld door gezonde producten op ooghoogte leggen in de bedrijfskantine of een fruitschaal neer te zetten op kantoor.
Met een waarschuwingsnudge attendeer je mensen op de schadelijke effecten die hun gedrag kunnen hebben. Bijvoorbeeld de NIX18-campagne die ouders waarschuwt dat alcohol slecht is voor het opgroeiende brein.
Een herinneringsnudge helpt je om het gewenste gedrag niet te vergeten of vol te houden. Bijvoorbeeld een mailtje van je tandarts dat het tijd is voor de volgende controleafspraak. Of een bordje bij de deur van je kantoor met de vraag of de lichten uit zijn?
Deze nudgingtechniek moedigt mensen aan om voorgenomen gedrag ook daadwerkelijk uit te voeren. Bijvoorbeeld: ‘Jij doet je plastic toch voortaan ook in de PMD-bak?’
Wil je de perfecte nudge bedenken om gedragsverandering teweeg te brengen in jouw organisatie? Zorg er dan voor dat deze minimaal aan de volgende voorwaarden voldoet:
Op de website van De Omgevingpsycholoog staat een handig stappenplan voor het bedenken van de perfecte nudge:
Wat doen mensen nu en welk gedrag wil je stimuleren? Beschrijf ook waarom het doelgedrag gewenst is.
Waarom vertonen mensen dit probleemgedrag? Welke aspecten zijn hierop van invloed? Ondersteunt de omgeving de gewenste verandering?
Houd hierbij onder andere rekening met vorm, kleur, taal en de juiste plaats in de omgeving waarin de nudge zijn werk moet doen.
Meet het gedrag voordat je de nudge invoert en enige tijd daarna. En bepaal of de verandering daadwerkelijk door de nudge komt of door andere factoren.
Het gebruik van nudges wordt door velen automatisch in verband gebracht met overheidscampagnes. Maar nudging is ook uitstekend te gebruiken op de werkvloer. Bijvoorbeeld om de motivatie van je medewerkers te verhogen door kleine blijken van waardering te geven of incentives te koppelen aan gewenst gedrag.
Om medewerkers te stimuleren gezonde keuzes te maken door in de bedrijfskantine gezonde maaltijden te promoten. Maar ook om medewerkers bewust te maken van verantwoord datagebruik of te leren cybercrime te herkennen.
Thema’s waarbij nudging heel effectief kan zijn op de werkvloer:
Als het gaat over kwaliteit en veiligheid zijn er veel situaties waarbij het juiste gedrag essentieel is om veilig of verantwoord te werken. Bijvoorbeeld het volgen van bepaalde veiligheidsvoorschriften en procedures. Met een brede informatiecampagne kun je op het bewuste gedrag inspelen door aandacht te besteden aan voorschriften, protocollen en afspraken. Door als aanvulling daarop nudges te gebruiken met bijvoorbeeld kleine stukjes informatie, een stelling, een poll, een meme of iets dergelijks, kun je op onbewust niveau mensen raken, activeren en meenemen in het thema.
Bij een instelling voor ouderenzorg werd een bewustwordingscampagne gekoppeld aan het registreren van incidenten. Uit de registratie bleek dat er regelmatig fouten werden gemaakt bij het verstrekken van medicatie doordat de medewerkers tijdens het voorbereiden en verstrekken vaak werden afgeleid. Als oplossing werd bedacht om deze medewerkers een hesje aan te doen met ‘Niet storen’ erop. Daarnaast werd er aandacht besteed aan waarom dit belangrijk was en werden er nieuwe werkafspraken gemaakt.
Een ander voorbeeld van hoe nudging ingezet kan worden voor kwaliteit en veiligheid, is het creëren van awareness rondom cybercriminaliteit. Bijvoorbeeld als onderdeel van een digitale informatiecampagne die medewerkers bewust maakt van de risico’s en leert om cybercrime te herkennen. Hierover lees je meer in onze blog ‘Security awareness creëren’.
Mensen veranderen hun gedrag als ze snappen waarom het belangrijk is en weten hoe ze dit makkelijk kunnen doen. Nudging kan hierbij helpen. Je kunt nudging op meerdere manieren toepassen in jouw organisatie, zowel in de fysieke als virtuele werkomgeving. Een voorbeeld van software waarmee je nudging kunt toepassen is Zenya BOOST.
Met Zenya BOOST ontwikkel je effectieve, samenhangende digitale informatiecampagnes waarvan ook nudging een onderdeel kan zijn. Als campagneleider kun je de reacties en betrokkenheid volgen via Zenya BOOST en eventueel extra acties uitzetten tijdens de campagne, bijvoorbeeld via een chatfunctie of een stelling. Zo maak je het mogelijk om bij te sturen als er veel vragen of onduidelijkheden zijn.
Een voorbeeld: binnen Infoland werd enige tijd geleden een nieuwe strategie geïntroduceerd. Deze stond beschreven in een uitgebreid document dat met alle medewerkers werd gedeeld. Om iedereen écht mee te nemen in het waarom, maakte het management via Zenya BOOST filmpjes van 30 seconden tot 1 minuut met verschillende aspecten uit het verhaal, maar dan in een andere (en vooral: kortere) vorm.
Zo moesten medewerkers niet het hele document grondig doornemen, maar kregen ze toch alle noodzakelijke informatie mee uit de nieuwe strategie. Ook konden medewerkers actief deelnemen aan de campagne door te reageren op de content en elkaar. Hoe het opzetten van een informatiecampagne in Zenya BOOST precies werkt? Daar gaan we in onze volgende blog op in.
Vraag de brochure aan zodat je alle informatie gemakkelijk bij de hand hebt.
Zelf zien wat Zenya voor jouw organisatie kan betekenen? Vraag een gratis demo aan.
Meer weten over nudging of welke mogelijkheden Zenya BOOST jouw organisatie biedt?
Wij denken graag met je mee. Neem contact op met ons op!